Сэрэмжлүүлэх мэдээ: Малчид, тээвэрчид, тариаланчид, иргэдийн анхааралд: Ойрын өдрүүдэд нийт нутгаар эрчимтэй дулаарч агаарын хуурайшилт ихсэх тул түймрийн эрсдэл өндөр газрууд болзошгүй гал түймрийн аюулаас сэрэмжтэй байхыг онцгойлон анхааруулж байна.

Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар

Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 4 дүгээр сарын төлөв байдал

Шинэчлэгдсэн: 2019-05-18 03:33:08

Гадаргын усны чанар

Тус лаборатори нь усны чанарын хяналт-шинжилгээг хөтөлбөрийн дагуу 4 дүгээр сард Богд-Улиастай дээд, доод цэг, Чигэстэй-Улиастай дээд, доод цэг, Идэр-Идэр, Идэр-Тосонцэнгэл дээд, доод цэг, Буянт-Отгон, Хүнгүй-Ургамал, Завхан-Дөрвөлжин, Тээл-Дөрвөлжин, Хар нуур-Дөрвөлжин зэрэг хяналт-шинжилгээний цэгүүдээс усны сорьц авч усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Тэдгээр сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны ууссан хүчилтөрөгчийн горим хэвийн байсан ба усны эрдэсжилт 117-399мг/л байв.

2019 оны 4 дүгээр сард хийсэн Завхан аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586:1998 усны чанарын стандарттай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.

1 дүгээр хүснэгт

	Усны харуулуудын нэр	Бохирдуулах бодис, мг/л
	Усны харуулуудын нэр	О₂	БХХ₅	ПИЧ	NH₄	NO₂	P	F
1	Богд-Улиастай-1	10.54	1.9	4.0	0.11	0.003	0.006	0.35
2	Богд- Улиастай-2	9.14	1.7	4.3	0.18	0.003	0.014	0.22
3	Чигэстэй-Улиастай-1	9.92	2.2	4.2	0.14	0.004	0.006	0.29
4	Чигэстэй-Улиастай-2	7.44	2.6	2.2	0.90	0.006	0.051	0.21
5	Идэр-Идэр			9.6	0.44	0.005	0.012	0.14
6	Идэр- Тосонцэнгэл-1			9.2	0.33	0.009	0.023	0.48
7	Идэр-Тосонцэнгэл-2			4.3	0.38	0.005	0.019	0.38
8	Буянт-Отгон			23.0	0.99	0.002	0.063	илр
9	Хүнгүй-Ургамал			11.5	0.46	0.031	0.020	0.58
10	Завхан-Дөрвөлжин			6.6	0.36	0.006	0.022	0.33
11	Тээл-Дөрвөлжин			9.6	0.10	0.001	0.007	1.22
12	Хар нуур-Дөрвөлжин			9.6	0.74	0.005	0.016	0.67
MNS4586:1998		6<	3.0	10.0	0.50	0.020	0.100	1.50

Тайлбар: БХХ₅-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар

Стандарттай харьцуулсан дүнгээс харахад перманганатын исэлдэх чанар Буянт голын ус 2.3, Хүнгүй голын ус 1.2 дахин, аммоний азотын агууламж Чигэстэй голын ус /доод/ 1.8, Буянт голын ус 2.0, Хар нуурын ус 1.5 дахин, нитрит азотын агууламж Хүнгүй гол 1,6 дахин давсан байлаа.

Богд гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 113-116,8мг/л-т хэлбэлзэж, хатуулаг 1,40-1,44мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 173,5-169,9 фтор 0,22-0.35мг/л, төмөр 0.07мг/л, нитрат азот 0,51-0,55мг/л, цахиур 4,82-5,68мг/л, сульфат 1,8-3,3мг/л, хлор 1,8мг/л, гидрокарбонат 83-84,2мг/л, натри кали 1,2-1,5мг/л байна.

Чигэстэй гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 132,1-132,9 мг/л, хатуулаг 1,48-1,56мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 186,9-187,3 фтор 0,21-0.29мг/л, төмөр 0,06-0,09мг/л, нитрат азот 0,52-0,69мг/л, цахиур 3,58-7,26мг/л, сульфат 7,8-8,9мг/л, хлор 2,1-2,5мг/л, гидрокарбонат 89,7-90,3мг/л, натри кали 4,0-10,7мг/л байна.

Идэр гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 156,1-163,1 мг/л, хатуулаг 1,96-2,04мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 218-243 фтор 0,14-0,48мг/л, төмөр 0,11-0,12мг/л, нитрат азот 0,17-0,49мг/л, цахиур 4,79-9,34мг/л, сульфат 3,8-3,4мг/л, хлор 1,8-2,5мг/л, гидрокарбонат 115,9-122мг/л, натри кали 0,8-3,5мг/л байна.

Буянт гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 246,4мг/л, хатуулаг 2,88мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 295 фтор илрээгүй, төмөр 0,13мг/л, нитрат азот 0,29мг/л, цахиур 7,14мг/л, сульфат 22,6мг/л, хлор 13,5мг/л, гидрокарбонат 150,1мг/л, натри кали 10,7мг/л байна.

Хүнгүй гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 263,5мг/л, хатуулаг 2,52мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 316 фтор 0,58мг/л, төмөр 0,24мг/л, нитрат азот 0,89мг/л, цахиур 6,85мг/л, сульфат 24,4мг/л, хлор 5,0мг/л, гидрокарбонат 170,8мг/л, натри кали 23,2мг/л байна.

Завхан гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 293мг/л, хатуулаг 2,20мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 321 фтор 0,33мг/л, төмөр 0,18мг/л, нитрат азот 0,44мг/л, цахиур 3,68мг/л, сульфат 66,2мг/л, хлор 11,7мг/л, гидрокарбонат 134,2мг/л, натри кали 42,8мг/л байна.

Тээл гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 399мг/л, хатуулаг 3,20мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 448 фтор 1,22мг/л, төмөр 0,03мг/л, нитрат азот 0,15мг/л, цахиур 0,94мг/л, сульфат 53,0мг/л, хлор 15,2мг/л, гидрокарбонат 228,8мг/л, натри кали 52,0мг/л байна.

Хар нуур: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 260,7мг/л, хатуулаг 2,12мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 322 фтор 0,67мг/л, төмөр 0,23мг/л, нитрат азот 0,10мг/л, цахиур 2,53мг/л, сульфат 36,6мг/л, хлор 10,3мг/л, гидрокарбонат 146,4мг/л, натри кали 33,2мг/л байна.

Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ

4 дүгээр сард, Завхан аймгийн хаягдал ус цэвэрлэх Төв цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс авсан бохир усны сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжуудаас гарч байгаа ус 75%-ийн цэвэршилттэй, биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч 3,5 дахин, нийт азот 1,3 дахин, жинлэгдэгч бодис 1,5 дахин их давсан үзүүлэлттэй байлаа.

Шинжилгээний дүнг MNS4943:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад харьцуулан 2 дугаар хүснэгтэд үзүүллээ.

2 дугаар хүснэгт

Улиастай сумын Төв ЦБ-аас сорьц авсан цэг	рН	Ж/б мг/л	БПК₅ мг/л	ПИЧ мг/л	Нийт азот мг/л	P мг/л	SO₄ мг/л
MNS 4943:2015 /ЗДХ/	6- 9	30	20	20	15
Орох	8.33	1274,0	280,0	28,0
Гарах	8.23	43,6	70,0	8,5	18,83	0,595	25,0
Цэвэршилт, хувь	75%

ЗАВХАН АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВ

БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ

Холбоотой мэдээний жагсаалт

Гарчиг	Үүсгэсэн огноо	Шинэчлэгдсэн огноо	Хандалт
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 4 дүгээр сарын төлөв байдал	2019-05-07	2019-05-18	9
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 03 дугаар сарын төлөв байдал	2019-03-26	2019-05-18	45
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 2 дугаар сарын төлөв байдал	2019-02-19	2019-05-13	56
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 1 дүгээр сарын төлөв байдал	2019-01-21	2019-05-20	91
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2018 оны 12 дүгаар сарын төлөв байдал	2019-01-02	2019-05-20	116