2019 оны 11 дүгээр сарын 3 дугаар 10 хоногийн тойм

2019 оны 11 дүгээр сарын 3-р арав хоногийн

цаг агаарын тойм

        2019 оны 12-р сарын01

Агаарын температур: Нийт сумдын нутгаар агаарын дундаж температур 14,3 ... 26,1 градус хүйтэн бөгөөд олон жилийн дунджтай харьцуулахад ихэнх нутгаар олон жилийн дунджаас хүйтэн байсан байна. Дөрвөлжин, Алдархаан, Сантмаргац, Ургамал, Яруу сумдын нутгаар олон жилийн дунджийн орчим байлаа. Хамгийн дулаан температур нь  1 градус дулаанаас 6 градусын хүйтэн байсан бол  хамгийн бага температур 23-36 градус хүйтэн  байлаа. Баянтэс, Тосонцэнгэл, Отгон, Цэцэнуул, Их-уул, Яруу сумдын нутгаар 34-36 градус хүрч хүйтэрсэн.

Хөрсний температурын хувьд: Энэ арав хоногт нийт сумдын нутгаар хөрсний дундаж температур 14....27 градус хүйтэн, өдөртөө хамгийн их температур 5 градус дулаанаас 8 градус хүйтэн  хамгийн их нь  Завханмандал сумд 5, Дөрвөлжин сумд 4 градусын дулаан байсан байна. Хамгийн бага температур нь 23-38 градус хүйтэн байлаа.

Хур тунадас:       Нийт сумдын нутгаар 1-6 удаагийн оролтоор 0.0-4,4 мм тунадас орсон байна. Хамгийн их нь Цэцэнуул  сумд 4,4мм тунадас орсон бол, Дөрвөлжин, Ургамал сумдад тунадас ороогүй байна. Олон жилийн дундажтай харьцуулахад аймгийн хэмжээнд олон жилийн дунджаас ахиу хур  тунадас орсон хэдий ч зарим сумдын нутгаар олон жилийн дунджаас бага тунадас орсон байна. Цэцэн-уул, Улиастай, Идэр, Цагаанхайрхан, Цагаанчулуут, Шилүүстэй, Яруу сумдын нутгаар олон жилийн дунджаас ахиу, Тосонцэнгэл, Алдархаан, Их-уул, Сонгино, Тэлмэн сумдын нутгаар олон жилийн дунджийн орчим бусад сумдын нутгаар олон жилийн дунджаас бага хур тунадас орсон байна.

Салхи: Энэ 10 хоногт нийт нутгаар салхины дундаж их хурд  8-14 м/с байсан ба зарим үед салхины хүч ширүүсч түр зуур өрөвхийлэлтээр  16 м/с хүрч салхилсан байна.  Нийт нутгаар 10 м/с-ээс их  салхитай өдрийн тоо 1-3 хоног байсан байна.

Цасан бүрхүүлийн байдал :  Нийт сумдын нутгаар  цасан бүрхүүл тогтож цасны дундаж зузаан 1-21см цастай,  цасны дундаж нягт 0,10-0,28гр/см³  байна. Дөрвөлжин, Ургамал сумдын  баруун талаар 1см цастай бусад чиглэлдээ цасгүй байна. Баянтэс, Баянхайрхан, Тосонцэнгэл, Их-уул  сумд хамгийн их цастай байна. Цасан бүрхүүлийн байдал : Нийт сумдын нутгаар цасан бүрхүүл тогтож цасны дундаж зузаан 1-21см , цасны дундаж нягт 0,10-0,28гр/см.куб байна. Дөрвөлжин, Ургамал сумдын баруун талаар 1-3 см цастай бусад чиглэлдээ цасгүй байна. Баянтэс, Баянхайрхан, Тосонцэнгэл, Их-уул сумд хамгийн их цастай байна. Баянтэс сумын Бужир, Зайгал багуудын нутгаар тал газраа 20-25 см цастай, цасан дээрээ 8-12см хөрлөж хатуурсан, цасан дороо 1-2см мөсөн бүрхүүлтэй, Баянхайрхан сумын Минж, Төөнт багуудын нутгаар цасны дундаж зузаан 18-20см, цасан дороо 1-2см мөсөн бүрхүүлтэй, Их-уул сумын Хуягт, Үржил багуудад талдаа 30-35-см, хунгарласан газраа 45-60см, хөрний зузаан 2-5см, Хонгор багийн нутгаар тал газраа 20-30 см цастай, цасан дээрээ 1-3см хөрлөж хатуурсан, цасан дороо 1-2см мөсөн бүрхүүлтэй байна.

 МАА-н үйлдвэрлэлд: Баянтэс сумын Бужир, Зайгал багууд өвөлжилтийн байдал хүндэрсэн зудын байдалтай малын хөл халцарч бэлчээрлэхэд хүндэрсэн тул нядалгааг ихээхэн хэмжээгээр хийж байна. Баянхайрхан сумын Минж, Төөнт багуудын нутгаар өвөлжилтийн байдал хүндрэх төлөвтэй, Их-уул сумын нийт нутгаар өвөлжилтийн байдал хүндэрч отор нүүдэл хийгдэж байна.

ТОЙМ БИЧСЭН: ХЭЛТСИЙН ДАРГА БӨГӨӨД ХААЦУЕТИНЖЕНЕР           Д.УРАНЧИМЭГ