Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Гадаргын усны 2021 оны 10 сарын төлөв
Завхан аймгийн усны чанарын 2021 оны 10 дугаар сарын төлөв байдал
Гадаргын усны чанар
Тус лаборатори нь усны чанарын хяналт-шинжилгээг хөтөлбөрийн дагуу 10 дугаар сард Богд-Улиастай дээд, доод, Чигэстэй-Улиастай дээд, доод, Идэр-Идэр, Идэр-Тосонцэнгэл дээд, доод, Буянт-Отгон, Хүнгүй-Ургамал, Завхан-Дөрвөлжин, Тээл-Дөрвөлжин, Хар нуур-Дөрвөлжин цэгүүдээс усны сорьц авч усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны ууссан хүчилтөрөгчийн горим хэвийн байна.
Завхан аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдийг MNS4586:1998 усны чанарын стандарттай харьцуулан /Хүснэгт1./-д үзүүллээ.
Хүснэгт1.
|
Усны харуулуудын нэр |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
||||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
F |
||
1 |
Богд-Улиастай/дээд/ |
11.20 |
2.6 |
2.0 |
0.06 |
0.001 |
илр |
0.16 |
2 |
Богд-Улиастай/доод/ |
10.40 |
2.8 |
1.8 |
0.03 |
илр |
0.004 |
0.15 |
3 |
Чигэстэй-Улиастай/дээд/ |
11.20 |
2.6 |
2.6 |
0.07 |
0.001 |
Илр |
0.18 |
4 |
Чигэстэй-Улиастай/доод/ |
9.60 |
2.9 |
1.8 |
0.03 |
0.001 |
0.005 |
0.07 |
5 |
Идэр-Идэр |
|
|
3.4 |
0.07 |
0.001 |
0.011 |
0.04 |
6 |
Идэр-Тосонцэнгэл/дээд/ |
|
|
1.9 |
0.04 |
0.001 |
илр |
0.12 |
7 |
Идэр-Тосонцэнгэл/доод/ |
|
|
0.3 |
0.08 |
0.002 |
0.005 |
0.24 |
8 |
Буянт-Отгон |
|
|
2.9 |
0.13 |
0.002 |
илр |
0.14 |
9 |
Хүнгүй-Ургамал |
|
|
3.2 |
0.07 |
0.009 |
0.009 |
0.65 |
10 |
Завхан-Дөрвөлжин |
|
|
1.9 |
0.08 |
0.002 |
0.006 |
0.20 |
11 |
Тээл-Дөрвөлжин |
|
|
7.6 |
0.17 |
0.001 |
0.010 |
0.72 |
12 |
Хар нуур-Дөрвөлжин |
|
|
7.4 |
0.14 |
0.013 |
0.019 |
0.79 |
MNS4586:1998 |
6< |
3.0 |
10.0 |
0.50 |
0.020 |
0.100 |
1.50 |
Тайлбар: БХХ5-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар
Богд голын усны эрдэсжилт 68.2-68.7мг/л, хатуулаг 0.76-0.80мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 92.0-102.7 төмөр 0.02мг/л, нитрат азот 0.32-0.35мг/л, цахиур 2.3-2.5мг/л, сульфат 7.5-10.0мг/л, хлор 1.4мг/л, гидрокарбонат 40.3-42.7мг/л, натри кали 2.5-3.7мг/л байна.
Чигэстэй голын усны эрдэсжилт 78.6-103.7мг/л, хатуулаг 0.84-1.00мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 112.7-134.4 төмөр 0.01-0.02мг/л, нитрат азот 0.24-0.33мг/л, цахиур 1.9-2.8мг/л, сульфат 13.2-22.0мг/л, хлор 1.4мг/л, гидрокарбонат 48.8-53.1мг/л, натри кали 6.7-9.2мг/л байна.
Идэр голын усны эрдэсжилт 98.7-194.6мг/л, хатуулаг 1.20-1.60мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 138.4-199.5 төмөр 0.03-0.11 мг/л, нитрат азот 0.25-0.32мг/л, цахиур 2.9-4.5мг/л, сульфат 12.0-47.3мг/л, хлор 1.4мг/л, гидрокарбонат 61.0-93.3мг/л, натри кали 2.2-23.8мг/л байна.
Буянт голын усны эрдэсжилт 103.7мг/л, хатуулаг 0.84мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 106.1 төмөр 0.05мг/л, нитрат азот 0.29мг/л, цахиур 3.1мг/л, сульфат 6.9мг/л, хлор 1.8мг/л, гидрокарбонат 40.3мг/л, натри кали 0.2мг/л байна.
Хүнгүй голын усны эрдэсжилт 329.0мг/л, хатуулаг 2.80мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 359.0 төмөр 0.05мг/л, нитрат азот 0.79мг/л, цахиур 4.1мг/л, сульфат 44.1мг/л, хлор 6.7мг/л, гидрокарбонат 194.0мг/л, натри кали 37.2мг/л байна.
Завхан голын усны эрдэсжилт 207.3мг/л, хатуулаг 2.00мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 239 төмөр 0.03мг/л, нитрат азот 0.31мг/л, цахиур 2.8мг/л, сульфат 45.9мг/л, хлор 6.0мг/л, гидрокарбонат 101.3мг/л, натри кали 19.7мг/л байна.
Тээл голын усны эрдэсжилт 289.6мг/л, хатуулаг 2.08мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 335.0 төмөр 0.04мг/л, нитрат азот 0.33мг/л, цахиур 1.1мг/л, сульфат 48.2мг/л, хлор 13.1мг/л, гидрокарбонат 151.3мг/л, натри кали 44.2мг/л байна.
Хар нуурын усны эрдэсжилт 280.3мг/л, хатуулаг 2.00мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 333.0 төмөр 0.05мг/л, нитрат азот 0.08мг/л, цахиур 0.9мг/л, сульфат 42.8мг/л, хлор 12.4мг/л, гидрокарбонат 150.1мг/л, натри кали 42.5мг/л байна.
Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
10 дугаар сард, Завхан аймгийн хаягдал ус Төв цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс бохир усны сорьц авч химийн найрлага болон чанарын үзүүлэлтийг тодорхойллоо.
Шинжилгээний дүнг MNS4943:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад харьцуулан /Хүснэгт2/-д үзүүллээ.
Хүснэгт2.
Улиастай сумын Төв ЦБ-аас сорьц авсан цэг |
рН |
Ж/б мг/л |
БПК5 мг/л |
ПИЧ мг/л |
Нийт азот мг/л
|
P мг/л |
ХХХ |
MNS 4943:2015 /ЗДХ/ |
6-9 |
30 |
20 |
20 |
15 |
|
50 |
Орох |
7.24 |
138.0 |
22.0 |
8.8 |
|
|
360.0 |
Гарах |
7.49 |
58.4 |
1.6 |
1.3 |
15.439 |
1.265 |
172.8 |
Цэвэршилт, хувь |
92.7% |
|
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Нийт азотын агууламж 1 дахин их, Жинлэгдэх бодисын агууламж 1.9 дахин их, Химийн хэрэгцээт хүчилтөрөгчийн агууламж 3.4 дахин их ба бусад үзүүлэлт хэвийн байна.
БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ