Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 3 дугаар сарын төлөв байдал
1. Гадаргын усны чанар
Завхан аймгийн байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь усны чанарын хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 3 дугаар сард Тэс-Баян уул хяналт-шинжилгээний цэгээс усны сорьц авч усны химийн найрлага, чанарын 20 гаруй үзүүлэлт, тухайлбал усан орчин(pH), усны булингар,усны цахилгаан дамжуулах чанарын (EC), жинлэгдэх бодис(ж/б), ууссан хүчилтөрөгч(O2), биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч(БХХ5), перманганатын исэлдэх чанар(ПИЧ), хатуулаг, кальци(Ca), магни(Mg), натри болон калийн ион(Na+K), сульфат (SO4), хлор(Cl), гидрокарбонат(HCO3), эрдэсжилт, аммони(NH4), нитритийн азот(NO2), нитратын азот(NO3), фосфор(P), фтор(F), төмөр(Fe) зэргийг (цаашид дээрх үзүүлэлтүүдийг химийн нэр, томъёогоор тэмдэглэнэ) тодорхойллоо.
Усны чанарын үзүүлэлтүүд |
ПИЧ /мг/л/ |
NH4 /мг/л/ |
NO2 мг/л |
NO3 мг/л |
P мг/л |
F мг/л |
SO4 мг/л |
HCO3 мг/л |
Хат мг-экв/л |
Ca мг/л |
Эрд мг/л |
|
Усны харуулын нэр |
Тэс-Баянуул |
0.9 |
0.04 |
0.001 |
0.19 |
0.003 |
0.53 |
27.4 |
200.7 |
3.56 |
54.7 |
305.2 |
MNS 4586:98 |
10.0 |
0.50 |
0.020 |
9.00 |
0.100 |
1.50 |
100 |
- |
- |
- |
- |
|
Завхан аймгийн гадаргын усны хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд усан дахь хялбар исэлдэх органик бодис, эрдэс азотын агууламж MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж(ХА)-аас давсан тохиолдол ажиглагдаагүй бөгөөд голуудын ус цэвэр байлаа.
2. Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
3 дугаар сард, Завхан аймгийн хаягдал ус цэвэрлэх Төв цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс авсан цэвэршүүлсэн бохир усны сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжуудаас гарч байгаа ус 78.9%-ийн цэвэршүүлэлттэй байжээ.
Улиастай сумын Төв ЦБ-д орж байгаа болон цэвэршүүлээд гарч байгаа хаягдал бохир усны сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнг MNS 4943:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад заагдсан хүрээлэн байгаа орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ (цаашид ЗДХ)-тэй харьцуулан доорх хүснэгтэд үзүүллээ.
Улиастай сумын Төв ЦБ-аас сорьц авсан цэг |
рН |
Ж/б мг/л |
БПК5 мг/л |
ПИЧ мг/л |
Нийт азот мг/л
|
P мг/л |
SO4 мг/л |
MNS 4943:2015 /ЗДХ/ |
6- 9 |
30 |
20 |
20 |
15 |
|
|
орох |
8.39 |
142.8 |
95.0 |
25.0 |
|
|
|
гарах |
7.11 |
48.0 |
20.0 |
12.0 |
32.12 |
3.800 |
24.3 |
Цэвэршилт, хувь |
78.9% |
Цэвэршүүлсэн бохир усан дахь нийт азотын агууламж 32.12мг/л хүлцэх агууламжаас 2.1 дахин их 1 дүгээр зурагт үзүүлэв.
Завхан аймгийн Улиастай сумын Төв ЦБ-ийн хаягдал бохир ус цэвэршүүлсэн чадварыг 2 дугаар зурагт үзүүллээ.
1 дүгээр зураг. Завхан аймгийн Төв цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршүүлсэн чадвар,%
Дүгнэлт
Завхан аймгийн гадаргын усны хяналт-шинжилгээний 2017 оны 3 дугаар сарын шинжилгээний дүнгээс үзэхэд, Тэс голын эрдэсжилтээр цэнгэг, хатуулгаар зөөлөвтөр устай байна. Усан дахь хялбар исэлдэх органик бодис, эрдэс азотын агууламж MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж (ХА)-аас давсан бохирдолгүй байлаа. Завхан аймгийн Улиастай сумын хаягдал бохир ус цэвэрлэх Төв цэвэрлэх байгууламжаас гарч байгаа ус 78.9%-ийн цэвэршүүлэлттэй байсан ба MNS:4943-2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад заагдсан хүрээлэн байгаа орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс нийт азот 2.1 дахин, жинлэгдэгч бодис 1.6 дахин их давсан бохирдолтой байлаа.
ЗАВХАН АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ГАЗРЫН БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ