Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 6 дугаар сарын төлөв байдал
Гадаргын усны чанар
Тус лаборатори нь усны чанарын хяналт-шинжилгээг хөтөлбөрийн дагуу 6 дугаар сард Богд-Улиастай дээд, доод цэг, Чигэстэй-Улиастай дээд, доод цэг, Идэр-Идэр, Идэр-Тосонцэнгэл дээд, доод цэг, Буянт-Отгон, Хүнгүй-Ургамал, Завхан-Дөрвөлжин, Хар нуур-Дөрьөлжин зэрэг хяналт-шинжилгээний цэгүүдээс усны сорьц авч усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Тэдгээр сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны ууссан хүчилтөрөгчийн горим хэвийн байсан ба усны эрдэсжилт 40,3-385,3мг/л байв.
2019 оны 6 дугаар сард хийсэн Завхан аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586:1998 усны чанарын стандарттай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.
1 дүгээр хүснэгт
|
Усны харуулуудын нэр |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
||||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
F |
||
1 |
Богд-Улиастай-1 |
8,52 |
0,8 |
2,3 |
0.16 |
0.003 |
илр |
0,03 |
2 |
Богд- Улиастай-2 |
9,30 |
0,6 |
2,5 |
0.06 |
0.001 |
илр |
0.08 |
3 |
Чигэстэй-Улиастай-1 |
9,14 |
0,8 |
2,3 |
0.21 |
0.001 |
илр |
0.04 |
4 |
Чигэстэй-Улиастай-2 |
8.84 |
0,9 |
1,9 |
0.35 |
0.006 |
илр |
илр |
5 |
Идэр-Идэр |
|
|
3,9 |
0.09 |
0.001 |
0,002 |
0.07 |
6 |
Идэр- Тосонцэнгэл-1 |
|
|
2,0 |
0.04 |
0.001 |
илр |
0.17 |
7 |
Идэр-Тосонцэнгэл-2 |
|
|
1,6 |
0.03 |
0.002 |
илр |
0.23 |
8 |
Буянт-Отгон |
|
|
3,1 |
0.09 |
0.001 |
0,001 |
0.10 |
9 |
Хүнгүй-Ургамал |
|
|
1,6 |
0.16 |
0.025 |
0,003 |
1,01 |
10 |
Завхан-Дөрвөлжин |
|
|
1,2 |
0.07 |
0.002 |
илр |
0.26 |
11 |
Хар нуур-Дөрвөлжин |
|
|
6,8 |
0,28 |
0,001 |
илр |
0,99 |
MNS4586:1998 |
6< |
3.0 |
10.0 |
0.50 |
0.020 |
0.100 |
1.50 |
Тайлбар: БХХ5-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар
Богд гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 40-45мг/л-т хэлбэлзэж, хатуулаг 0,40-0,56мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 66,2-73,7 фтор 0,03-0,08мг/л, төмөр 0,04-0,10мг/л, нитрат азот 0,32мг/л, цахиур 2,11-2,16мг/л, сульфат 1,3-2,7мг/л, хлор 0,7мг/л, гидрокарбонат 28,1-30,5мг/л, натри кали 0,5-2,8мг/л байна.
Чигэстэй гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 68,3-108,3мг/л, хатуулаг 0,72-0,96мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 86,1-122,5 фтор 0,04мг/л, төмөр 0,04-0,12мг/л, нитрат азот 0,30-0,35мг/л, цахиур 2,62-3,74мг/л, сульфат 11,8-23,6мг/л, хлор 0,7мг/л, гидрокарбонат 37,8-55,5мг/л, натри кали 4,2-11,5мг/л байна.
Идэр гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 94,5-158,9мг/л, хатуулаг 1,20-1,84мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 1,08-1,68 фтор 0,07-0,23мг/л, төмөр 0,02-0,06мг/л, нитрат азот 0,03-0,20мг/л, цахиур 1,99-3,64мг/л, сульфат 0,05-0,52мг/л, хлор 0,7-1,4мг/л, гидрокарбонат 69,5-99,4мг/л, натри кали 0,2-9,8мг/л байна.
Буянт гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 40,8мг/л, хатуулаг 0,44мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 69,4 фтор 0,10мг/л, төмөр 0,05мг/л, нитрат азот 0,25мг/л, цахиур 2,65мг/л, сульфат 1,8мг/л, хлор 0,7мг/л, гидрокарбонат 28,1мг/л, натри кали 2,0мг/л байна.
Хүнгүй гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 306,3мг/л, хатуулаг 2,76мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 350 фтор 1,01мг/л, төмөр 0,07мг/л, нитрат азот 0,56мг/л, цахиур 5,36мг/л, сульфат 37,8мг/л, хлор 5,7мг/л, гидрокарбонат 186,7мг/л, натри кали 31,2мг/л байна.
Завхан гол: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 176,9мг/л, хатуулаг 1,76мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 226,0 фтор 0,26мг/л, төмөр 0,08мг/л, нитрат азот 0,76мг/л, цахиур 2,31мг/л, сульфат 30,1мг/л, хлор 1,4мг/л, гидрокарбонат 100,6мг/л, натри кали 14,0мг/л байна.
Хар нуур: Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 385,3мг/л, хатуулаг 2,44мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 397,0 фтор 0,99мг/л, төмөр 0,05мг/л, нитрат азот 0,05мг/л, цахиур 0,48мг/л, сульфат 79,3мг/л, хлор 12,1мг/л, гидрокарбонат 187,3мг/л, натри кали 65,5мг/л байна.
Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
6 дугаар сард, Завхан аймгийн хаягдал ус цэвэрлэх Төв цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс авсан бохир усны сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжуудаас гарч байгаа ус 78,5%-ийн цэвэршилттэй, жинлэгдэгч бодис 1,2 дахин их, биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч 1,2 дахин их давсан үзүүлэлттэй байлаа.
Шинжилгээний дүнг MNS4943:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад харьцуулан 2 дугаар хүснэгтэд үзүүллээ.
2 дугаар хүснэгт
Улиастай сумын Төв ЦБ-аас сорьц авсан цэг |
рН |
Ж/б мг/л |
БПК5 мг/л |
ПИЧ мг/л |
Нийт азот мг/л
|
P мг/л |
SO4 мг/л |
MNS 4943:2015 /ЗДХ/ |
6- 9 |
30 |
20 |
20 |
15 |
|
|
Орох |
7,48 |
86,4 |
107,5 |
13,0 |
|
|
|
Гарах |
8.04 |
35,6 |
23,0 |
11,5 |
10,08 |
0,510 |
22,0 |
Цэвэршилт, хувь |
78,5% |
ЗАВХАН АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВ
БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ